B2B là một thuật ngữ đã không còn quá mới lạ đối với những người đang hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh. B2B nói về các giao dịch buôn bán và mô hình thương mại điện tử. Vậy tại sao lại được gọi là B2B? Vai trò của B2B trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp? Nhật Nam Media sẽ giúp bạn hiểu thêm về B2B cùng những kiến thức tổng quan về mô hình B2B ở Việt Nam hiện nay.
Contents
B2B là gì?
B2B là viết tắt của cụm từ “Business To Business”, dịch ra có nghĩa là doanh nghiệp với doanh nghiệp. Nói đầy đủ hơn thì B2B là một hình thức kinh doanh, buôn bán, giao dịch trực tiếp giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp. Nó bao gồm cả thương mại điện tử lẫn các giao dịch diễn ra trực tiếp trong thực tế từ các hoạt động tư vấn, báo giá, lập hợp đồng cho đến mua bán sản phẩm.
Mô hình của B2B đang ngày càng phát triển khi được nhiều doanh nghiệp chọn để sử dụng website thương mại như là một phương thức giao tiếp chính cho mình. Trong những năm gần đây, tỷ lệ các website hướng tới đối tượng là các doanh nghiệp, tổ chức ngày một nhiều hơn so với các website chỉ hướng đến người tiêu dùng.
Vai trò của B2B trong kinh doanh
Khác hẳn với các mô hình kinh doanh khác, B2B có cho mình một quy trình mua hàng riêng biệt. Điều này giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và mang đến cho các doanh nghiệp nhiều cơ hội hợp tác hơn. Bởi vì bản thân mỗi doanh nghiệp đều là một phần nhỏ trong cả hệ thống của nền kinh tế.
Từ lần hợp tác với doanh nghiệp này sẽ tạo ra những cơ hội hợp tác với nhiều đơn vị doanh nghiệp khác trong cùng lĩnh vực. Các ưu thế sẽ được phát huy tốt nhất khi doanh nghiệp bạn tạo được cho riêng mình độ uy tín nhất định trong ngành. Nếu thật sự làm tốt thì danh tiếng của doanh nghiệp sẽ nhận được sự khẳng định cũng như giành được chỗ đứng riêng trên thị trường.
Không chỉ vậy, hoạt động giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp còn giúp loại bỏ các yếu tố cảm xúc thiên về chủ quan, bởi vì B2B là hoạt động của tập thể kết hợp cùng yếu tố logic cao hơn những hoạt động khác. Vì đặc điểm này nên hiệu quả hợp tác kinh doanh cũng cao hơn.
Vì thế nên khi khách hàng là các doanh nghiệp, hãy bỏ qua những yếu tố về cảm xúc và nên chú trọng vào tính logic, đặc điểm cũng như chức năng của sản phẩm. Nhất là ở bộ phận giao dịch trực tiếp.
Đặc điểm của mô hình B2B là gì?
Mô hình B2B có các đặc điểm chính sau:
- Các đơn đặt hàng thường với quy mô lớn hoặc rất lớn.
- Số lượng người mua ít hơn so với tổng số người tiêu dùng trên thực tế.
- Rất dễ trong việc giúp doanh nghiệp chọn ra phân khúc khách hàng tiềm năng.
- Có ưu thế về giá cả, vì giá rẻ sẽ có thể vượt lên những đối thủ khác trên thị trường.
- Mối quan hệ của người mua với người bán được xây dựng rất bền chặt và lâu dài.
- Quyết định mua hàng không phải của một cá nhân mà có sự tham gia của nhiều người.
- Mô hình kinh doanh B2B giúp tiết kiệm chi phí bởi vì nó đã bỏ qua rất nhiều các khâu khác trong hoạt động kinh doanh.
- Các phương thức triển khai mua hàng mang tính chuyên nghiệp, nó thường được dựa trên những thông tin chính xác trước khi đưa ra quyết định hợp lý nhất.
Ưu điểm và nhược điểm của B2B
Ưu điểm
- Tối ưu chi phí hoạt động
Tối ưu chi phí hoạt động là lợi ích giá trị và rõ ràng nhất mà thương mại điện tử B2B mang lại. Khi doanh nghiệp sử dụng thương mại điện tử sẽ giúp giảm thiểu những chi phí liên quan đến nhân viên, văn phòng,… Bởi vì thương mại điện tử luôn hoạt động 24/7 bất cứ khi nào doanh nghiệp khách hàng muốn tìm hiểu hay mua sản phẩm của doanh nghiệp bạn, họ hoàn toàn có thể chủ động tiến hành mua sản phẩm của bạn mà không nhất thiết phải chờ nhân viên tư vấn.
Bên cạnh đó doanh nghiệp của bạn cũng có thể giảm thiểu chi phí cho những nhân viên hoạt động ngoài giờ, cũng như tiền điện nước, internet phục vụ cho công việc của nhân viên.
Ví dụ: một ví dụ điển hình về mô hình này là brandcamp.asia thuộc Brands Vietnam. Công ty họ bán các đầu sách và khóa học marketing online. Nhưng không cần trả chi phí cho một nhân viên tư vấn bán hàng nào, họ chỉ trả chi phí để duy trì website. Và cách này đã mang lại cho họ một mức lợi nhuận tốt.
Mở rộng kênh bán hàng
Khi bắt đầu chọn kinh doanh qua sàn thương mại điện tử thì bạn cũng đã nhận ra rằng đây là một kênh phân phối bán hàng khác của doanh nghiệp mình.
Kênh bán hàng online khác với bán hàng tại văn phòng hay tại cửa hàng ở một điểm duy nhất, chính là kênh bán hàng online có thể tiếp cận được với những khách hàng từ rất nhiều quốc gia khác nhau. Nhưng mức chi phí lại thấp hơn so với việc xây dựng một cửa hàng trực tiếp.
Ví dụ: Website thương mại điện tử B2B quen thuộc bạn có thể biết là trang store.magenest.com. Website này của công ty Magenest, nó chuyên cung cấp các extension để phục vụ cho những doanh nghiệp trên thế giới đang có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử ở trên nền tảng Magento. Khi các doanh nghiệp có nhu cầu mở rộng thêm những tính năng khác trên Magento, họ sẽ truy cập, tìm kiếm và mua phần mềm tiện ích mà họ muốn ở website store.magenest.com.
Đối với những sàn thương mại điện tử thì doanh nghiệp sẽ dễ dàng tiếp cận được những khách hàng của sàn đó. Ví dụ như Lazada, Shopee, Tiki, Sendo, Tiktok… hiện phủ sóng rộng khắp khu vực châu Á và đang vươn ra thế giới.
Lợi ích khi chọn kinh doanh trên những sàn này là nó giúp doanh nghiệp bạn tiếp cận được nhiều khách hàng ở các khu vực khác nhau mà không cần phải tìm kiếm. Ngày nay không chỉ gói gọn việc mua bán cho các khách hàng ở Việt Nam, mà các sàn thương mại điện tử còn có thể liên kết với những nước khác. Vì thế nên doanh nghiệp bạn có thể có thêm những khách hàng tiềm năng khác đến từ khắp các nơi trên thế giới.
Khai thác dữ liệu người dùng
Khai thác dữ liệu người dùng là đặc điểm quan trọng và là lợi thế vượt trội nhất của thương mại điện tử B2B. Trong thời đại công nghệ số ngày nay, tất cả những dữ liệu mua sắm của khách hàng đều được lưu trữ lại trên hệ thống. Qua đó bạn có thể dễ dàng nắm bắt được sở thích, hành vi cũng như sự quan tâm của khách hàng đến từng loại sản phẩm khác nhau như thế nào. Và từ đó, sẽ đưa ra những chiến lược phù hợp nhằm chăm sóc khách hàng tốt hơn và thúc đẩy doanh thu cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, sẽ khó khăn khi chọn thực hiệu khai thác dữ liệu người dùng trên mô hình sàn thương mại điện tử. Bởi vì doanh nghiệp bạn chỉ là đơn vị kinh doanh bên ngoài, nên sẽ khó có thể nắm bắt được những dữ liệu này một cách chính xác, việc này chỉ có thể phụ thuộc vào các sàn.
Nâng cao trải nghiệm khách hàng
Trải nghiệm luôn rất quan trọng với khách hàng. Khi khách hàng có những trải nghiệm tốt với dịch vụ và sản phẩm của doanh nghiệp, thì nó hoàn toàn có thể đem về một doanh thu tốt cho bạn. Vì khi khách hàng có được trải nghiệm tốt, thì không chỉ khiến cho khách hàng ra quyết định chọn mua sản phẩm, mà họ còn giới thiệu sản phẩm của bạn cho các khách hàng khác. Và điều này chính xác là những ưu điểm mà thương mại điện tử có thể mang lại cho doanh nghiệp. Khi khách hàng mua những sản phẩm thông qua sàn thương mại điện tử, họ sẽ được trải nghiệm một quá trình mua sắm nhanh chóng và liền mạch, từ khâu tìm kiếm đến khâu mua hàng, tất cả đều tốn rất ít thời gian so với mua sắm trực tiếp tại cửa hàng.
Cá nhân hoá
Cá nhân hóa đang là xu hướng hiện nay. Tiêu biểu là lượng người dùng tiếp nhận thông tin trên internet ngày càng nhiều hơn và đang dần được hình thành thói quen bỏ qua những thông tin khác không có liên quan đến bản thân.
Vì thế nên, cá nhân hóa hay đưa những thông tin có liên quan đến cá nhân từng người dùng đang rất phổ biến và được áp dụng rộng rãi trên các sàn thương mại điện tử. Nhờ vào nắm bắt kịp thời xu hướng này nên doanh thu của nhiều doanh nghiệp đã tăng mạnh.
Ví dụ: Về việc biến khách hàng thành những nhà phân phối cho sản phẩm của công ty bạn, bằng cách khi họ đặt hàng trực tuyến qua website một sản phẩm A, thì họ sẽ tự động nhận thêm phần giới thiệu về sản phẩm A1 hoặc sản phẩm A2 có liên quan đến sản phẩm mà họ đã mua. Vì khách hàng đang có nhu cầu nên họ hoàn toàn có thể suy nghĩ và cân nhắc đến việc mua thêm các sản phẩm này.
Các sàn thương mại điện tử cũng đang áp dụng biện pháp tương tự, nhưng vì đặc thù là môi trường cạnh tranh cao, nên bạn sẽ nhận được sự giới thiệu các sản phẩm từ những công ty đối thủ khác.
Nhược điểm
Chi phí xây dựng thương mại điện tử cao
Xây dựng một kênh bán hàng online cũng không quá phức tạp. Nhưng vấn đề là để website được nhiều người biết đến, có lượt theo dõi cao và duy trì độ nóng này thì cần rất nhiều tiền. Vì thế nên chi phí sẽ là vấn đề đầu tiên bạn cần nghĩ tới khi quyết định xây dựng kênh bán hàng của mình.
Để xây dựng được một website trên các sàn thương mại điện tử, điều đầu tiên bạn cần là tìm được một nền tảng thương mại điện tử ổn định với đầy đủ các tính năng từ hiển thị sản phẩm, mua hàng đến cổng thanh toán,… Điều dĩ nhiên, chi phí bỏ ra để đầu tư cho một nền tảng tốt như thế này là rất đắt, chỉ phù hợp với những tập đoàn hoặc các công ty lớn. Nếu bạn là doanh nghiệp vừa và nhỏ thì nên cân nhắc trước khi quyết định.
Ví dụ: Nền tảng Magento tuy sở hữu nhiều tính năng vượt trội, hỗ trợ tốt cho người mua. như tính năng B2B. Nhưng phiên bản trả phí lại rất đắt đỏ, nó có chi phí từ 18.000$ đến 40.000$.
Khó khăn trong việc quyết định mua hàng
Gặp khó khăn trong việc ra quyết định mua hàng có lẽ là vấn đề chung của toàn ngành B2B, bởi vì vấn đề chi tiêu của những doanh nghiệp thường cần rất nhiều thời gian và không thể đưa ra quyết định ngay lập tức. Đặc biệt, khi doanh nghiệp khách hàng chọn mua sản phẩm trên website của bạn thì điều này lại khó hơn rất nhiều. Vì để thuyết phục các doanh nghiệp khách hàng này tin tưởng vào nội dung, cam kết cũng như chất lượng sản phẩm thông qua một trang web khi họ chưa gặp trực tiếp doanh nghiệp bạn thì điều này rất không dễ dàng.
Lợi ích mà B2B mang lại cho doanh nghiệp
B2B mang lại các lợi ích cho cả người bán và người mua
Tính năng bảo mật
Vì hợp đồng luôn là một phần phổ biến trong thương mại B2B. Vì thế nên tính bảo mật và độ an toàn cao hơn hẳn thương mại thông thường. Điều này tạo cảm giác an tâm hơn cho cả người mua và người bán.
Sự thuận tiện
Trong khi những công ty thường thực hiện hoạt động bán hàng bằng phương pháp trực tiếp qua mặt tiền cửa hàng, thì các doanh nghiệp trên sàn thương mại điện tử B2B sẽ là phương pháp bán hàng trực tuyến. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng quảng cáo những sản phẩm hay dịch vụ và thu hút cùng lúc nhiều khách hàng ở khắp nơi.
Tiềm năng thị trường rộng lớn
Những doanh nghiệp B2B có khả năng cung cấp rất nhiều chủng loại sản phẩm từ dịch vụ tư vấn, phần mềm kinh doanh, vật liệu số lượng lớn cho tới máy móc chuyên dụng cồng kềnh. Vì thế, doanh nghiệp B2B có thể bán được hàng cho nhiều công ty đang hoạt động trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau, từ đó mở rộng thị trường của mình.
Bên cạnh đó, thay vì là doanh nghiệp cung cấp nhiều sản phẩm, thì những doanh nghiệp B2B cũng có thể cân nhắc và hướng tới việc kinh doanh chuyên về một lĩnh vực cụ thể nào đó để trở thành một đơn vị đi đầu trong chính lĩnh vực đó.
Lợi nhuận cao hơn
Những doanh nghiệp B2B thường chọn bán sản phẩm với số lượng lớn để các doanh nghiệp khi mua hàng sẽ có được chi phí tốt nhất cũng như không cần phải mua hàng bổ sung nhiều lần cho đủ số lượng.
Khi số lượng đơn hàng lớn sẽ làm cho doanh số bán hàng cao hơn, tiết kiệm được thời gian cũng như mang về lợi nhuận tốt hơn.
4 loại mô hình B2B phổ biến hiện nay
Mô hình B2B thiên về bên bán
Đây là loại hình phổ biến và thường gặp ở Việt Nam. Mô hình B2B thiên về bên bán là khi doanh nghiệp chọn chủ động mở trang web thương mại điện tử riêng của mình, để phục vụ và cung cấp những sản phẩm, dịch vụ đến với các doanh nghiệp khách hàng khác.
Mô hình này thường cung cấp những sản phẩm với số lượng từ vừa đến lớn.
Mô hình B2B thiên về bên mua
Mô hình này khá được ưa chuộng và có hoạt động khá sôi nổi ở nước ngoài, nhưng lại ít gặp hơn ở thị trường Việt Nam. Đó là do đa số các doanh nghiệp ở Việt Nam đều có nhu cầu buôn bán, phân phối sản phẩm của mình. Với mô hình này thì những đơn vị kinh doanh sẽ có vai trò chính trong việc nhập hàng hóa, sản phẩm từ các nhà sản xuất.
Mô hình B2B trung gian
Mô hình B2B trung gian đang phát triển rất mạnh mẽ ở Việt Nam với những cái tên hàng đầu như Tiktok, Shopee, Tiki, Lazada, Adayroi, Sendo, … Đây là phương pháp buôn bán thông qua một sàn giao dịch thương mại điện tử, trong đó sàn giao dịch thương mại điện tử này sẽ đóng vai trò là cầu nối giữa bên bán và bên mua.
Những doanh nghiệp có nhu cầu bán thì sẽ gửi sản phẩm của mình lên sàn thương mại trung gian này để rao bán và phân phối hàng. Các tổ chức hay cá nhân có nhu cầu sẽ truy cập và chọn mua hàng của doanh nghiệp. Hoạt động mua và bán sẽ nhận được sự bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên cũng như cần phải tuân theo quy định mà kênh trung gian đã đặt ra.
Mô hình B2B thương mại hợp tác
Mô hình B2B thương mại hợp tác này cũng tương tự như B2B trung gian, tuy nhiên nó tập trung nhiều hơn vào các doanh nghiệp sở hữu sản phẩm. Mô hình B2B thương mại hợp tác thường được hiển thị dưới dạng những sàn giao dịch điện tử như:
- Chợ điện tử (e-markets)
- Chợ trực tuyến (e-marketplaces)
- Sàn giao dịch internet (internet exchanges)
- Cộng đồng thương mại (trading communities)
- Sàn giao dịch thương mại (trading exchanges)
Nhìn chung tuy mô hình B2B ở Việt Nam hiện nay đang trên đà phát triển nhưng nó vẫn chưa thật sự có được những đột phá mới mẻ hay các bước tiến dài. Vì thế nên, nếu doanh nghiệp bạn chọn phát triển theo xu hướng này, thì cần thiết phải lập những chiến lược, hướng đi phù hợp trước khi bắt tay vào hành động. Đồng thời cũng cần đổi mới những kênh tiếp thị, bán hàng hiện có và đầu tư hơn vào vấn đề thiết kế website thương mại điện tử của mình, lưu ý đặc biệt là cần tối ưu hóa chất lượng của website. Có như vậy thì doanh nghiệp mới có thể sở hữu các giao dịch B2B chuyên nghiệp, thành công và hiệu quả nhất. Hy vọng rằng qua bài viết này có thể giúp bạn phần nào hiểu được mô hình B2B cũng như có thể vận dụng nó một cách tốt nhất trong công việc. Nhật Nam Media chúc bạn thành công!
Bài viết liên quan
